Pareto Analizi ve Uygulaması
Herkese merhaba,
Bugün problem çözme tekniklerinden olan pareto analizini ele alalım. Bu tekniği ilk olarak Richard Koch’un 80/20 Kuralı isimli kitabında denk gelmiştim. Farklı bir yöntem olmasından ötürü ilgimi çekmişti ve nerelerde kullanıldığına dair detaylı araştırma yapmıştım.
Endüstri mühendisliği bölümünde kalite kontrol, sistem analizi ve tasarımı derslerinde de anlatılan bir teknik. Hayatın içinde aslında çünkü her an büyük, küçük birçok problemle karşılaşabiliyoruz. Tam bir probleme odaklanmış, çözüm yoluna giderken başka bir problem karşımıza çıkabiliyor. Peki bu durumda ne yapmalıyız? İşte tam da bu noktada pareto devreye giriyor. Pareto, problemleri önceliklendirmeye yarar. En önemli problemin çözümüne ilk olarak başlanması gerektiğini söyler.
Bazı Pareto Analizi Örnekleri
Kitaplarda geçen ve bazı uzman anlatımlarında da yer verilen örnekler:
-Gelirinizin %80’i, harcama kalemlerinizin %20’si tarafından tüketilir.
-Dolabınızdaki kıyafetlerin %80’ini günlerin %20’sinde giyersiniz.
-Bulunan fikirlerin %80’i, çalışmaya ayrılan zamanın %20’sinde ortaya çıkar.
-Kişisel hataların %20’sini azaltmak, performansın %80 artmasına sebep olur.
Pareto analizinin ne gibi faydaları vardır?
-Problemleri sıralayarak, karşılaştırma yapma fırsatı sunar.
-Probleme neden olan sebeplerin, önemli ve önemsiz olarak ayırt edilmesine olanak verir ve bu sebeplerin tablo ve grafik üzerinde gösterilmesini sağlar.
-Pareto analizi, hangi probleme ilk olarak müdahale edilmesi konusunda karar almaya yardımcı olur.
Uygulama
Bir üretim işletmesi, otomobil tavanı için standart boyutlarda levha olarak fiberglas yedek parçaları üretmektedir. Tedarikçiden alınan fiberglas hammaddesi ergitme, kalıplama ve presleme işleminden sonra soğutulup istiflenmektedir. Daha sonra ana fabrikaya gönderilmektedir. Ana fabrikanın yaptığı kabul örneklemesinde yukarıdaki tabloda görülen hatalar ortaya çıkmıştır.
İlk olarak giderilmesi gereken hatayı pareto analiziyle bulalım.
Öncelikle toplam maliyet değerleri büyükten küçüğe doğru sıralanır. Bu değerlerin yüzdeleri alınır ve daha sonra kümülatif yüzde değerleri bulunur. Bunları Excelin özellikleriyle kolayca yapabilirsiniz.
Toplam maliyet değerlerinin sütun grafiği çizilir. Ardından sütun grafiğinin sağ ekseni % esasına göre çizilir.
Grafik çizimi: Toplam maliyet ve kümülatif yüzde kısımları beraber seçilir. (Ctrl tuşuyla) Ekle kısmından kümelenmiş sütun grafiği seçilir. Kümülatif yüzde değerlerini göstermek için öncelikle o değerlerden (sütunlardan) birine sağ tıklayıp seri seçenekleri kısmından ikincil eksen kısmını seçin. Tekrar sağa tıklayarak seri grafik türünü değiştir kısmından çizgi grafik türünü seçin. Pareto grafiğiniz hazır 🙂
Gelelim yorum kısmına. Grafikten anlıyoruz ki, en fazla maliyete neden olan hata “fiberglas levhada çatlak” yani, ilk önce müdahale edilmesi gereken, en önemli hatamızı da bulmuş oluyoruz. Hatayı detaylı olarak incelemek için balık kılçığı dediğimiz Ishikawa diyagramından yararlanabilirsiniz. Böylece o hataya sebep olan kök nedeni bularak, iyileştirme çalışmalarına başlayabilirsiniz.
Sorularınızı, yorumlarınızı buketyasaar@gmail.com adresine iletebilirsiniz.
Herkese bilgi ve keyif dolu günler dilerim.
