Tam Zamanında Üretim (Just In Time)
Toyota Production System (TPS) olarak da bilinen Yalın Üretim Sistemi‘nin önemli bir ayağı olan “Jus In Time” teriminden bahsetmek istiyorum.Tam Zamanında Üretim (TZÜ) yada tüm dünyada bilinen adıyla “JUST IN TIME” terimi, Japon TOYOTA firmasının düzgün üretim akışı sağlamak amacıyla geliştirdiği yaklaşıma verilen addır. Ayrıca Sıfır Stok (Zero Inventory) olarak da bilinir.
JIT kavramının farklı tanımları vardır. Gerekli parçalara gereken zamanda, gerektiği yerlerde sahip olmaktır. Aynı zamanda tam yeterli ( just enough) anlamına da gelmektedir. Buradaki tam yeterli ifadesi, sadece parçayı değil aynı zamanda işgücü, kapasite, para, enerji vb. kaynakları da ifade eder.
Bu yaklaşımda amaç, ürün ya da süreçte sürekli iyileştirmeler yapma çabasının yerleştirilmesidir. Özellikle stok düzeylerinin azaltılması Japonlar için sürekli bir amaç olarak benimsenmiştir.
Japon yöneticiler stoklarını kayalarla dolu bir göldeki suya benzetirler. Suyun kayaları sakladığı gibi, stoklar da işletmedeki sorunları gizlerler. Stoklar sistemli olarak azaltıldığında, esas problemler su yüzüne çıkmaya başlar ve böylece sorunun çözülmesi kolaylaşır.
Japonların bu benzetmesi Zero Inventory kavramını çok net bir şekilde açıklamaktadır. Bu sistem, istenen parçaları sadece minimum düzeyde üreterek, üretim içindeki (ara) stok düzeylerini en aza indirmeyi amaçlar. Herhangi bir üretim sistemini, malzemelerin birbiri ardınca işlendiği ve kesinlikle stokta tutulmadığı sürekli bir üretim sistemine dönüştürmeye çalışır. Japon’lar tarafından geliştirilen bu üretim felsefesi Toyota üretim sisteminin bir parçasıdır.
1973 petrol krizinde düşen kârlılık düzeylerini yeniden yükseltebilmek için ortaya çıkarılan bu üretim felsefesi gittikçe zorlaşan rekabet şartlarında üreticilere büyük avantajlar sağlamaktadır.
Kaynakça: İLKAY,M. Sıtkı ; Ahmet DOĞAN (1988), JIT (SIFIR STOK SİSTEMİ), Dergi ParkAkademik, Sayı: 2, 319-333
https://www.cukurovapatent.com/just-in-time-jit-nedir.html#:~:text=TamZamanında Üretim (TZÜ) yada,sürekli iyileştirmeler yapma çabasınınyerleştirilmesidir.
Hilal Şahin
Endüstri Mühendisliği Öğrencisi (2019-2023)
Konya Teknik Üniversitesi
