Throughput, Envanter, İşletme Giderleri ve Karlılık
İşletmelerde her zaman ana amaç olan karlılığı arttırmanın temel unsurunun müşterilere hızlı ve zamanında ürünleri ulaştırılması gerektiği artık herkes tarafından kabul gören bir tanım olarak uygulanmaya çalışılmaktadır. Ve işte bunu sağlayabilmek için Kısıtlar Teorisini uygulamak son derece önem arz etmektedir. Böylece üretim sürecindeki kısıtların tespit edilip giderilmesiyle üretim süreci daha akıcı hale gelecek, bu şekilde ürünler zamanında tamamlanıp müşteriye ulaştırılacaktır. Ayrıca y. mamul stokları da azalacak ve maliyetlerin de azalması ile firma karının arttırılmasına da olanak sağlanacaktır.
İşte bu yazımda da 1980’lerin başında Dr. Eliyahu M. Goldratt tarafından geliştirilen Kısıtlar Teorisinin önemli ölçütlerinden Throughput, Envanter ve İşletme Giderleri ilişkisinin firmaya nasıl karlılık sağladığını özetle hatırlatacağım.
Para kazanmak amacını oldukça mükemmel ifade edebileceğimiz ve aynı zamanda fabrikanın çalışması ile ilgili operasyon kurallarımızı geliştirebileceğimiz üç önemli noktaya değinelim:
- Throughput
- Envanter
- İşletme Giderleri
Kısıtlar teorisinin önemli ölçütlerinden;
Throughput: İşletmenin satışlar aracılığıyla yarattığı para olarak nitelendirilir. Yani eğer bir şeyi üretip satamıyorsak bu throughput değildir.
Envanter: İşletmenin satmak için satın aldığı şeylere (Malzeme, Yarı Mamül vb.) yatırdığı paranın toplamıdır.
İşletme Giderleri: İşletmenin, envanteri throughput’a dönüştürmek için yatırdığı paranın toplamıdır.
Yani böylece her işletmenin gerekli verileri aşağıdaki formül yerlerine eklemesi ile üretkenlik ve karlılık durumunu görmesi de son derece kolaydır.
Throughput = Satışlar – Hammadde Maliyeti
Net Kar = Throughput – İşletme Giderleri
Yatırım Kârlılığı = Throughput – İşletme Giderleri / Stok
Özet olarak üretken olmak ve karlılığa ulaşmak için sistematik olarak bu üç ölçüte hakim olmak çok kritiktir. Ve bu ölçütlere hakim olabilmek için verilerin doğruluğunun önemi de unutulmamalıdır. Bu yüzden tüm veriler güvenilir bir platformda tutulmalı ve gerekli işlemler ile bilgiye dönüştürülebilecek esneklikte olmalıdır.
Çok değerli vaktinizi ayırıp okuduğunuz için çok teşekkür ederim,
Faydalı olması dileğiyle,
Saygılarımla,
Ahmet Savaş Göktürk
